Valenciano
Le valenciano[1] o lingua valencian es le denomination del lingua catalan in le Communitate Valencian. Le lingua non es del toto tanto dominante como in Catalonia. Post que es un lingua official in iste region, tote le nomines del stratas e tote le signos de traffico es in valenciano (e in espaniol). Totes ha le derecto de servir se del lingua in contextos official: radio, television, contacto con autoritates, magazines etc. Le lingua ha grande importantia in Valencia, ma quanto plus verso le sud in le region, tanto minus on audi le valenciano in le stratas.
| Valenciano | |
|---|---|
| Nomine native: | valencià |
| instantia de: | Catalan dialect[*], language variety[*], lingua[*], languoid[*] |
| subclasse de: | Western Catalan[*] |
| Personas: | 2 400 000 |
| Scriptura: | alphabeto latin |
| Phylogenese: |
|
| Statuto official | |
| Regulate per: | Acadèmia Valenciana de la Llengua |
| Codices de position | |
| Glottolog | vale1252 |
| LinguistList | cat-val |
| IETF ID | ca-valencia |
| Wikimedia ID | ca-valencia |
 
| |
| Commons: | Valencià |
| categoria principal: | Category:Valencian |
Secundo le ultime inquesta facite per le Generalitat Valenciana in junio de 2005, le lingua es comprendite per quasi 94% del population valencian, quasi 78% es capabile de parlar e leger lo, e circa 50% poterea scriber in illo.
Question linguistic modificar
Existe consenso inter linguistas que valenciano es le nomine pro le lingua catalan que es parlate in le Communitate Valencian. Le parola refere equalmente al dialecto de iste territorio, differentiante lo del lingua catalan integre, o del "catalano de Barcelona" (le gruppo de variantes central-catalan). In iste senso illo pote esser considerate como un dialecto del variante occidental.
Un gruppo de linguistas, pro le major parte membros del Acadèmia Valenciana de la Llengua, proponeva recentemente a facer referer iste nomine equalmente al lingua como integritate, includente tote le area catalonophone, como synonymo. Iste concepto politico-linguistic non es nove; le lingua espaniol es equalmente appellate castiliano.
Historia modificar
Le valentiano era implantate in le antique Regno de Valentia per le repopulatores del contatos catalan que se stabiliva in iste territori post le conquista de Jaume I le Conqueridor. Iste colonos procediva del zona occidental del actual Catalunia (super toto del condato de Urgel). A parte de alicun voces arabic, non pare deicissive le influentia del mosarabic o arabic in le configuration basic del lingua in le territoris valentian.
Le evidentias historic mostra que le comarcas del costa era repopulate con catalanes, e las del interior, con parlatores de aragonese, cuje lingua esserea absorvite per le espaniol.
Moderne studios historic, como le facte per Enric Guinot, indica que le valentiano era le lingua predominante in tote le Regno de Valentia excepte in tres comarcas con frontiera con Aragon, ubi se repopulava con aragoneses del sud de Aragon (de lingua espaniol), cuje porcentage de population arrivava a circa 90%. Le resto del comarcas de parla espanil actual es producto del repopulation con castellanos del seculo XVII, depost del expulsion del moriscos, jam que iste comarcas era de majoritate andalusi ab le seculo XII usque le XVII (o illas es comarcas del Regno de Castella usque le reorganisation territorial de 1833). Tunc, dunque, le Regno de VAlentia non era in le Etate Media un pais con dualitate linguistic valentiano/espaniol, sine que le duo linguas parlate majoritariamente era le valentiano e le arabic. Altere positiones, como la del Real Academia de Cultura Valenciana, affirma que le studio de Guinot assigna multe nomines aragonese o mosarabic como catalan.
Ligamines externe modificar
Referentias modificar
- ↑ Derivation: Entitates: 1. (it) Dialetto valenciano || 2. (es) Idioma valenciano || (pt) Língua valenciana || 3. (fr) Valencien || 4. (en) Valencian language || Controlo: (de) Valencianisch || (ru) Валенсийский диалект || - (Extra): (la) Lingua Valentina
