Fusiles, Microbios, e Aciero

Fusiles, Microbios, e Aciero
	instantia de: obra scripte[*]
	;
	precedite per: Why Is Sex Fun?[] , succedite per: Collapse: How Societies Choose to Fail or Succeed[]

Fusiles, Microbios, e Aciero (titulo original anglese: Guns, Germs and Steel) es un 1997 libro de nonfiction re le historia de societates human, scribite per Jared Diamond. Illo tenta explicar proque alcun societates disveloppava plus rapide que le alteros, e proque paises europee creava economias industrial e imperios colonial in loco del paises de regiones altere. Le libro crucia multe campos, inclusive historia, geographia, anthropologia e biologia.

Le libro esseva acclamate e ganiava le Premio Pulitzer in le categoria de nonfiction general. Le libro adjutava reanimar determinismo ecologic e incoragiava multe debattos academic. In 2005, Diamond presentava un serie educative de television que adaptava le libro. Le libro ha essite traducite in linguas altere. Le titulo varia in traductiones; per exemplo le titulo svedese es Vete, vapen och virus ("Frumento, armas e viruses"), pro haber alliteration.

Contento

Diamond argue que le ration principal esseva geographia e rejecta le idea que le ration esseva superioritate racial. Le disveloppamento technologic del societates comenciava quando humanos comenciava agricultura. Le Crescente Fertile in le Oriente Medie habeva un anormalmente grande diversitate de plantas e animales que esseva apte pro domestication. Plantas e animales esseva domesticate in regiones altere, ma istos non creava tante species de recoltas e bestiales quante le Crescente Fertile.

Diamond argue etiam que le figura del continentes esseva un factor importante. Illo esseva plus facile diffunder recoltas, bestiales e mesmo technologia a regiones con un climate similar, e dunque in un direction al est o al west. Le orientation de Eurasia in iste direction adjutava le diffusion de istos trans le continente. Le orientation de Africa e America impediva iste diffusion, excepte ab le Oriente Medie a Africa del Nord. Per exemplos, cavallos domestic esseva diffundite ab Steppas trans le totalitate de Eurasia, ma non esseva diffundite le distantia integre trans Africa. Le llama non esseva diffundite ab America del Sud a Mesoamerica e le agricultura de Nove Guinea non esseva diffundite a Australia.

Le habitation de humanos presso a bestiales causava le elevation de maladias contagiose. Pandemias periodic se diffundeva per populationes dense e connectite in Eurasia. Quando le europeos arrivava in locos como America e Australia, le populationes indigena esseva devastate per maladias como variola e influenza, ma le mesmo non occureva al europeos (ben que syphilis forsan veniva de America). Le excambio de maladias esseva plus equal in Africa sub-saharan e regiones tropical, ubi maladias como malaria e febre jalne esseva barrieras contra colonisation usque le secunde medio del seculo 19. Le europeos habeva avantages grande proque illes habeva technologia e immunitate eurasian, le "fusiles, microbios, e aciero" del titulo.

Diamond adressa le rationes proque paises europee habeva avantages super paises eurasian altere. Le geographia de Europa habeva multe barrieras natural como montanias, peninsulas e baias, que incoragiava fragmentation politic. Le geographia de China incoragiava unitate politic. Al initio, imperios grande habeva avantages como statos plus parve, proque illos combinava innovationes de un population plus grande; usque post le Medievo, China habeva un avantage technologic super Europa. Al fin, statos europee beneficiava de un systema de competition, durante que imperios grande isolate de Asia deveniva complacente.