Grande Colombia
Le Gran Colombia (pronunciate in espaniol como ɡɾaŋ koˈlombja, "Grande Colombia") es le nomine usate hodie in historiographia pro referer se a un pais extincte sudamerican que esseva create in 1821 per le congresso reunite in le citate de Cúcuta e cuje nomine era República de Colombia. On usa actualmente le nomine Grande Colombia pro differentiar lo del actual Colombia, que in ille tempore se nominava Nueva Granada.
| Grande Colombia | |||
|
|||
.svg)
|
|||
| Nomine native | República de Colombia | ||
|---|---|---|---|
| Classe | stato soveran[*], stato preterite[*] | ||
| Pais | Grande Colombia | ||
| Capital | Bogotá | ||
| Population | 2 583 799 | ||
| Area | 3 064 800 km²  |
||
| Coordinatas | 4°39'N, 74°3'W | ||
| Linguas official | espaniol | ||
| Valuta | piastre[*] | ||
| Wikimedia Commons Category Gran Colombia | |||
.svg)
Iste republica existeva juridicamente inter le annos de 1821 e 1831, e esseva instaurate pro le union del entitates colonial del Viceregnos del Nueva Granada, le Capitania General de Venezuela e le Presidentia de Quito, e anque del Provincia Libere de Guayaquil. Lor superficie correspondeva al actual territorios del republicas de Colombia, Ecuador, Panama e Venezuela (e al Guayana Esequiba, que es actualmente disputate inter Venezuela e Guyana); e anque altere territorios que nunc pertine a Brasil, Peru e Nicaragua e que passava a iste paises secundo accordos international celebrate inter illos e le republicas que appareva post le dissolution del Grande Colombia.
Malgrado que le Grande Colombia era create per le Lege Fundamental del Republica de Colombia expedite durante le Congreso de Angostura in 1819, vermente, le stato que esseva formate pro le union de iste populos non era conformate usque le Congresso de Cucuta in 1821, ubi esseva scribite le Constitution per le qual esseva implementate e regulate lor creation.
Le pais se dissolveva al final del decade de 1820 e initios del 1830 pro le grande differentias politic que existeva inter le partitarios del federalismo e centralismo, assi como pro le tensiones regional inter le populos que integrava le republica. Al mesme tempore, un altere division politic surgeva inter illes qui appoiava le Constitution de Cucuta e duo altere gruppos que provava cancellar le Constitution. Alicunos volava divider le pais in multo parve republicas o mantener le union sed con un presidentia plus forte e le dirigente de illes era le presidente Simón Bolívar, le alteres appoiava le Governamento constitutional e se univa circa le vicepresidente Francisco de Paula Santander. Ambe homines esseva alliatos in le guerra contra de dominantia espaniol, ma in 1825, lor differentias causava un grande instabilitate politic qui finalmente resultava in le dissolution del pais.
Demographia
modificarLe habitantes del Grande Colombia era multo multiethnic: espanioles, indigenas, mulattos, nigros, mesticios e zambos.[1] Al general, le population esseva distribuite in maniera multo heterogene, in le Districto del Nord esseva majoritarimente habitate per espanioles e mesticios, in le Districto del Sud le majoritari era indigenas. Isto occurreva proque multo del population native in le region nord esseva exterminate durante le prime explorationes europee facite durante le epocha del conquesta espaniol, sed in le regiones del sud, esseva create reguardos es missiones de ordines religiose qui adjutava a conservar grande parte del numero original del population native. [2] Le population esseva fortemente stratificate, le espanioles et le mesticios blanc esseva in le parte superior, sequente del indigenas e in ultime loco esseva le nigros e altere mixtiones de racias.[3]
Secundo le estimationes realisate in 1822, le population del Grande Colombia era distribuite secundo le departimentos del sequente modo:[4][5]
| Numero | ddpartimento o provincia |
Population |
|---|---|---|
| 1 | Orinoco | 174.000 |
| 1.1 | Cumaná | 70.000 |
| 1.2 | Barcelona | 44.000 |
| 1.3 | Guyana | 45.000 |
| 1.4 | Margarita | 15.000 |
| 2 | Venezuela | 430.000 |
| 2.1 | Caracas | 350.000 |
| 2.2 | Barinas | 80.000 |
| 3 | Zulia | 162.100 |
| 3.1 | Coro | 30.000 |
| 3.2 | Trujillo | 33.400 |
| 3.3 | Mérida | 50.000 |
| 3.4 | Maracaibo | 48.700 |
| 4 | Boyacá | 444.000 |
| 4.1 | Tunja | 200.000 |
| 4.2 | Socorro | 150.000 |
| 4.3 | Pamplona | 75.000 |
| 4.4 | Casanare | 19.000 |
| 5 | Cundinamarca | 371.000 |
| 5.1 | Bogotá | 172.000 |
| 5.2 | Antioquia | 104.000 |
| 5.3 | Mariquita | 45.000 |
| 5.4 | Neiva | 50.000 |
| 6 | Cauca | 193.000 |
| 6.1 | Popayán | 171.000 |
| 6.2 | Chocó | 22.000 |
| 7 | Magdalena | 239.000 |
| 7.1 | Cartagena | 170.000 |
| 7.2 | Santa Marta | 62.000 |
| 7.3 | Riohacha | 7.000 |
| 8 | Quito | 550.000 |
| 8.1 | Quito | 230.000 |
| 8.2 | Quixos & Macas | 35.000 |
| 8.3 | Cuenca | 78.000 |
| 8.4 | Jáen de Bracamoros | 13.000 |
| 8.5 | Maynas | 56.000 |
| 8.6 | Loja | 48.000 |
| 8.7 | Guayaquil | 90.000 |
| 9 | Panamá | 80.000 |
| 9.1 | Panamá | 50.000 |
| 9.2 | Veragua | 30.000 |
| Total | Gran Colombia | 2.463.000 |
Le population sclava in le pais era un pauc plus de 70.000 (1823).[1] Le population indigena esseva calculate in inter 400 000 et 500 000 distribuite per tote le nation. Le tribos del quales on haveva un registro scripte era le Chaimas, Pariagotos, Guaraones, Guayquerías, Guaguas, Cumanagotos, Caribes, Guajiros, Salivas, Guamos, Muiscas e Muzos.[3]
Le censo de 1825[6] monstava le sequente resultatos demographic secundo le districto:
| Districto | Homines libere | Sclavos | Indigenas independente | Population total | |
|---|---|---|---|---|---|
.svg){kind=small}
|
Nord (Venezuela) | 609.545 | 50.088 | 26.579 | 686.212 |
.svg){kind=small}
|
Centro (Nueva Granada) | 1.182.500 | 45.830 | 144.771 | 1.373.110 |
.svg){kind=small}
|
Sud (Ecuador) | 485.021 | 6.975 | 52.481 | 524.477 |
| Totales | Grande Colombia | 2.227.066 | 102.902 | 203.831 | 2.583.799 |
Citates principal
modificarLe principal citates del Grande Colombia, approximativemente al 1821, esseva:[3]
- Santafé de Bogotá: Cede del governamento republican, lo population esseva estimate in 65.000 habitantes.
- Santiago de León de Caracas: Calculava in 1802 con 42.000 habitantes, usque que le seismo de 1812 occideva a 12.000 personal. Al 1822 le population esseva de 6.000 personas.
- San Francisco de Quito: Ubicate practicabilemente in le linea equatorial, il calculava con 50.000 habitantes.
- Mompox: calculava con 8.000 habitantes.
- Pamplona: Calculava con 7.000 habitantes.
- Cartagena de Indias: Lor population esseva estimate in 24.000 personas.
- Portobelo: Ubicate in le costa nord del istmo de Panama, calculava solmente con 300 personas.
- Citate de Panama: Porto in le latere del Pacifico in Panama, calculava con 12.000 habitantes.
- Guayaquil: Calculava con 15.000 habitantes.
- Maracaibo: Calculava con 25.000 personas.
- Cumaná: 18.000 habitantes
- Puerto Cabello: 15.000 habitantes
- Popayán: centro religiose ubicate in le Andes, calculava con 25.000 personas.
- Angostura: Calculava 7.000 habitantes.
- Santiago de Cali: Ubicate in le region sud del provincia del cauca, esseva in population de inter 15.000 - 20.000 habitantes.
- Tunja: 14.000 personas.
- Medellín:Calculava con 4.000 personas.
- Santa Marta: Haveva 25.000 habitantes.
Presidentes del Republica 1819 - 1831
modificar| Legenda: | Presidente titular | Presidente interimari o provisional |
|---|
| Foto | Presidente | Periodo | Typo de election | Occupation |
|---|---|---|---|---|
| Simón Bolívar | 7 de decembre 1819 - 4 de maio 1830 | Electiones indirecte | General Militar | |
 |
Francisco de Paula Santander | 7 de decembre 1819 - 20 de februario 1827 | Presidente provisional | Militar Jurisconsulto |
 |
Domingo Caycedo | 4 de maio 1830 - 13 de junio 1830 | Presidente interimari | Militar e Politico |
 |
Joaquín Mosquera | 13 de junio 1830 - 5 de septembre 1830 | Electiones indirecte | Jurista, Militar, Statista e Politico |
 |
Rafael Urdaneta | 5 de septembre 1830 - 3 de maio 1831 | Presidente interimari | Militar e Politico |
 |
Domingo Caycedo | 3 de maio 1831 - 21 de novembre 1831 | Electiones indirecte | Militar e Politico |
Organisation territorial
modificar| Organisation territorial del Grande Colombia | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Panorama general | Description et division correspondente | ||||||||||||||||||
| |
(1819—1824) Le lege expedite le 17 de decembre 1819 determinava que le Republica de (le Grande) Colombia esseva dividite in tres grande departimentos: Venezuela, con capital in Caracas; Cundinamarca (o Nueva Granada), con capital in Bogotá; e Quito, con capital in le citate del mesme nomine, tamen iste ancora esseva in domination del armea Espaniol.[2] Plus tarde, in 1822 se univa al pais omne le territorio qui actualmente es Ecuador, includente le Provincia Libre de Guayaquil, e pro iste le Congresso planava, por una melior organisation del recursos del nove nation, divider iste tres grande departimentos. | ||||||||||||||||||
 |
(1824—1830) Le lege super le division territorial del Republica de Colombia qui era decretate le 25 de junio 1824 divideva le territorio del sequente maniera, de plus importante al minus importante in le hierarchia administrative: 3 districtos (Le districto del Nord o Venezuela, le districto del centro o Nueva Granada, et le districto del sud o Quito), 12 departimentos, 37 provincias e 193 cantones[3] Le region de Venezuela era componite de 4 departimentos: Apure, Orinoco, Venezuela et Zulia, e 12 provincias in total; le region de Nueva Granada, de 5 departimentos: Boyacá, Cauca, Cundinamarca, Istmo et Magdalena, e 17 provincias; e le region de Quito, de 3 departimentos: Quito, Guayaquil, Azuay, con 8 provincias.[2]
| ||||||||||||||||||
Referentias
modificar
- ↑ 1,0 1,1 "Observaciones sobre Colombia, su Gobierno, etc. Informe del diplomático sueco Severin Loric." (4 de agosto de 1823). Consultate le 18 de marzo de 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Las fronteras políticas y los límites naturales.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 in Baldwing, Cradock y Joy: (Gran) Colombia: Relación geográfica, topográfica, agrícola, comercial y política.
- ↑ Datos publicate per le Instituto Geographic de Weimar in 1823, basate in le subdivision del Grande Colombia de 1822. Pro isto ille non es includite le Provincia de Guayaquil.
- ↑ Alexander von Humboldt (2011). Political Essay on the Island of Cuba: A Critical Edition. University of Chicago Press, pp. 215-217. Edición de Vera M. Kutzinski & Ottmar Ette. ISBN 978-0-22646-567-8.
- ↑ Datos publicate per Manuel María Paz e Felipe Pérez in 1890, basate in le subdivision del Grande Colombia de 1824.