Hans Christian Andersen
Hans Christian Andersen (2 de april 1805 in Odense, Danmark - 4 de augusto 1875 in Copenhagen, Danmark) esseva poeta e autor danese, mundialmente famose pro su contos e - in minor grado - pro su retalios de papiro. Ille es considerate un del personas principal del danese etate auree.
Le 156 contos e historias (pro e infantes e adultes) ha essite traducite in circa 125 linguas, inclusive interlingua. Multes ha essite dramatisate e filmatisate in tote le mundo. Ille anque scribeva romanes, pecias de theatro, narrationes de su multe viages e duo autobiographias ("Levnedsbog" (Biographia) de 1832 e "Mit Livs Eventyr" (Le conto de mi vita) de 1855).
H.C. Andersen, como ille es appellate in danese, esseva le filio de Anne Marie Andersdatter (1775-1833) e Hans Andersen (1782-1816). Le matre esseva lavatrice, e post su secunde maritage illa - destruite per alcohol - finiva in le casa de povres in Odense. Le patre esseva un scarpero povre e soleva jocar theatro de marionettes con ille pro stimular le.
Post su confirmation H.C. Andersen viagiava in septembre 1819 a Copenhagen pro essayar entrar al theatro como dansator o cantator. Ille solmente succedeva haber alcun rolos como statista. Gratias a connexiones a mecenas ille esseva supportate, e in 1822 ille livrava duo pecias de theatro al Theatro Regal in Copenhagen. Un membro del direction, Jonas Collin, discoperiva su talento e assecurava su education, e le familia Collin deveniva pro Hans Christian Andersen un secunde familia.
In 1828 ille habeva su examine final, Examen Artium. Su début litterari habeva loco in 1829, quando ille publicava le roman "Fodreise" (Viage a pede), ma ja in 1822 ille - sub pseudonymo - publicava su prime libro, "Ungdoms-Forsøg" (Essayos de juventute). In 1835-1842 appareva sex quadernos "Eventyr, fortalte for Børn" (Contos narrate pro infantes), ma in 1842 ille cambia le titulo a solmente "Eventyr" (Contos) e continua publicar su narrationes usque 1852. Ja circa 1840 le contos anque appareva in Germania e Svedia e alcun annos plus tarde in le mundo anglophone.
Inter le multe contos, del quales le majoritate ha essite traducite in interlingua, es "Le accenditor" (1835), "Pollicetta" (1835), "Le parve sirena" (1837), "Le perseverante soldato de plumbo" (1838), "Le porchero" (1841), "Le fede anatetto" (1843), "Le pueretta con le flammiferos" (1845), "Le umbra" (1847), "Le historia de un matre" (1847) e "Le pulice e le professor" (1872). Ille es anque le autor de multe cantos popular in danese.
Hans Christian Andersen faceva multe viages al estraniero, i.a. a Italia, Malta, Grecia e Turchia (1840-1842), Grande Britannia (1857), ubi ille visitava le autor Charles Dickens e Espania e Marocco (1862-1863).
Ille esseva plure vices inamorate - le prime esseva Riborg Voigt, qui ja esseva fidantiate, un altere esseva le filia de Jonas Collin, Louise, e le plus famose esseva le cantrice svedese de opera, Jenny Lind. Totevia, ille non esseva jammais maritate o habeva ulle infantes.
Ille es sepelite in le cemeterio Assistens Kirkegaard in Copenhagen. In statua de ille sta proxime al placia del domo municipal in Copenhagen.
Litteratura in interlingua
modificar- “Septe Contos de Hans Christian Andersen”, traducite per H.P. Frodelund, Dansk Interlingua Union, 1975, 36 pp. A5, illustrate per professor Gert Tamboer, Nederland. Contento: Le Pueretta con le Flammiferos, Le perseverante Soldato de Plumbo, Le nove Roba del Imperator, Le Princessa super le Piso, Il es absolutemente certe, Le Prince maligne, Post mille Annos.
- “Ab le Tresor de Contos per H.C. Andersen”, per Christina Brandt & Thomas Breinstrup, Servicio de Libros UMI, Nederland, 1987, 106 pp. A5, illustrate per Henrik Breinstrup, Vilhelm Pedersen e Lorenz Frølich, ISBN 90-71196-07-0. Contento: Le Accenditor, Ole Claude-oculos, Le Fede Anatetto, Le Porchero, Parve Claus e Grande Claus, Le Fidantiates, Le Coffro Volante, Le Umbra, Le Parve Sirena, Le Gnomo presso le Salsiciero, Illa Non Valeva, Le Rossiniolo, Le Gutta de Aqua, Le Agulia de Sarcir, Le Pastora e le Netta-Camino, Lo que Papa face, sempre es lo correcte.
- “H.C. Andersen: Contos e historias” (in le serie: Classicos in Interlingua), traducite per Thomas Breinstrup, Servicio de Libros UMI, Nederland, 1995, 84 pp. A5, illustrate per Henrik Breinstrup, Vilhelm Pedersen e Lorenz Frølich, ISBN 90-71196-37-2. Contento: Le Flores del Parve Ida, Pollicetta, Le Puero Mal Educate, Le Abiete de Natal, Le Collina del Elfes, Le Scarpas Rubie, Le Saltatores, Le Historia de un Matre, Le Collares, Le Lino, Ave Phenice, Cinque ab un Siliqua de Piso, Duo Virgines, Agreste, Le Homine de Nive, Le Schilling Argentin, Le Theiera, Celate non es Oblidate, Le Dies del Septimana, Le Pulice e le Professor.
Ligamines externe
modificar- Le pueretta con le flammiferos (e-libro)
- Agreste (e-libro)
- Le porchero (e-libro)
- Scriptores scandinave 2: Le nove vestimentos del imperator (e-libro)