Wikipedia

Horologio

instrumento usate de indicar, mesurar, e coordinar tempore

Un horologio[1] es un instrumento usate de indicar, mesurar, e coordinar tempore. Un multo accurate horologio usate pro navigation o mesurationes scientific es saepe appellate un chronometro.

Horologio
subclasse de: Machina, metrological mechanism[*], timepiece[*], decorative object[*]


Commons: Clocks

Le horologio es un del plus ancian inventiones human, realisar le necessitate pro mesurar consistentemente intervallos de tempore plus breve que le unitates natural: le die, le mense lunar, e le anno. Apparatos operar sur plure differente processos physic ha essite usate per le millennios, culminar in le horologios de hodie.

Le studio de chronometria e technologia horologic es sapite como horologia.

Apparatos antique pro chronomesuration modificar

Quadrantes solar modificar

Le quadrante solar, que mesura le tempore de die per usar le sol projectar un umbra super un petra cylindric, esseva extensivemente usate in antiquitate. Un ben-construite quadrante solar pote mesura tempore solar local con accuratessa rational, e quadrantes solar continuava esser usate de controlar le execution de horologios usque le era moderne. Totevia, su limitationes practic — illo solmente functiona in le sol — incoragiava le uso de altere technicas pro mesurar tempore.

Horologios candelic modificar

Horologios candelic e bastones facite de incenso que combure a ratas predictabile approximativemente anque ha essite usate de estimar intervallos de tempore.

Horologios arenal modificar

In un sabliero, sablo fin versa per un foramine parve a un rata constante e indica un passage predeterminate de un periodo arbitrari de tempore.

Horologios aqual modificar

 
Un modello de Torre Horologic Astronomic de Su Song, construeva in le 11e seculo in Kaifeng, China. Illo esseva propellite per un grande rota aqual, transmission catenal, e mechanismo de escappatamento

Horologios aqual, anque sapite como clepsydras, preter con le quadrantes solar, es possiblemente le plus vetere instrumentes chronomesurante, con le sol exceptiones esser le gnomon vertical e le talia pro contar dies. Con su antiquitate grande, ubi e quando illos existite primo non es sapite e forsan non es sapabile. Le emissario bassinoide es le plus simple forma de horologio aqual e es sapite de haber existite in Babylonnia e in Egypto circa le 16e seculo aC. Altere regiones del mundo, includer India e China, anque ha prime evidentia de horologios aqual, ma le datas le plus antique es minus certe. Alicun autores, tamen, scribe re horologios aqual apparer si antique como 4000 aC in istes regiones del mundo.

Prime horologios mechanic modificar

Nulle del prime horologios ha supervivite ab 13e seculo Europa, sed varie notas in documentos ecclesiastic revela alicun del historia antique de horologios.

Le parola horologio (ab le grec parolas pro hora e de informar) esseva usate de describer omne istes apparatos,[2] ma le uso de iste parola pro omne chronometristas cela ab nos le ver natura del mechanismos. Pro exemplo, il ha un documento que in 1176 Cathedral de Sens installava un ‘horologe’ [3] sed le mechanismo usate non es sapite. Conforme a Jocelin de Brakelond, in 1198 durante un incindeo al abbatia de St. Edmundsbury (nunc Bury St Edmunds), le monachos 'curreva al horologio' de obtener aqua, indicar que su horologio aqual habeva un reservoir grande bastante pro adjutar extinguer le incideo occasional.[4]

Un mechanismo nove modificar

In anglese, le parola clock (ab le parolas celtic clocca e clogan, ambe significa "campana"), gradualmente supplantava "horologe", que suggere que le sono de campanas anque characterisava le prototypic horologios mechanic que apparava durante le 13e seculo in Europa.

Extra Europa, le mechanismo de escappamento habeva essite sapite e usate in China medieval, como le horologista e ingeniero Su Song (1020–1101) incorporava lo a in su turre-horologio astronomic de Kaifeng in 1088.[5] Totevia, su horologio astronomic e rotante sphera armillari ancora contava super le uso de aqua fluente (que es, hydraulica), dum mechanismos horologic europee del seculos sequente perdeva iste methodo ancian pro un plus efficiente potentia propellente de pesos, in addition al mechanismo escappamental.

Prime horologios astronomic modificar

 
Richard de Wallingford indicar un horologio, su dono al Abbatia de St Albans

Ultra le horologio astronomic chinese de Su Song de 1088 mentionava supra, in Europa, il habeva le horologios construite per Richard de Wallingford in St Albans circa 1336, e per Giovanni de Dondi in Padua ab 1348 a 1364. Illos non existe jam, ma descriptiones detaliate de su designo e construction supervive,[6][7] e copias moderne ha esseite facite.[7] Illos illustra como rapidemente le theoria del horologio mechanic habeva essite traducite a in constructiones practic, e anque que un del multe impulsos a su disveloppamento habeva essite le desiro de astronomos de investigar phenomenos celeste.

Disveloppamentos ulterior modificar

 
Un del prime horologios de tasca, appellate le "Ovo de Nuremberg", facite circa 1510 e attribuite a Peter Henlein, (Germanisches Nationalmuseum, Nuremberg)
 
Le chronometro H5 de John Harrison

Horologistas disveloppava su arte in vias varie. Construer horologios plus parve era un defia technic, como era meliorar accuratessa e securitate. Horologios pote esser impressive pecias monstral de demonstrar maestria experte, o minus costose, objectos fabricate in serie pro usos domestic. Le escappamento particularmente esseva un factor importante afficer le accuratessa del horologio, assi multe differente mechanismos era provate.

Horologios propellite per resortos apparava durante le 15e seculo,[8][9][10] ben que illos es credite saepe erronee al horologista Peter Henlein de Nuremberg circa 1511.[11][12][13] Le plus ancian exister resorto-propellite horologio es le horologio cameral dava a Phillip le Bon, Duc de Burgundia, circa 1430, nunc in le Germanisches Nationalmuseum.[9] Potentia per resortos causava horologistas con un problema nove: como de conservar le movimento horologic functionar a un rata constante como le resorto se disinrola. Iste resultava in le invention del stackfreed e le fusee in le 15e seculo, e multe altere innovationes, a basso al invention del moderne (vader barril) in 1760.

Le prime quadrantes horologic non indicava minutas e secundas. Un horologio con un quadrante indicar minutas era illustrate in un 1475 manuscripto per Paulus Almanus,[14] e alicun horologios del 15e seculo in Germania indicate minutas e secundas.[15] Un documento precoce de un flecha secundal sur un horologio data a circa 1560 sur un horologio nunc in le Fremersdorf collection. Tamen, iste horologio non pote essite accuratessa, e le flecha secundal esseva probablemente pro indicar que le horologio esseva operar.

Le disveloppamento sequente in accuratessa occureva postea 1656 con le invention de horologio pendulic. Galileo habeva le idea de usar un peso balanciante pro regular le motion de un horologio ante in le 17e seculo. Christiaan Huygens, totevia, es usualmente credite como le inventor. Ille determinava le formula mathematic que refere pendulo longitude de tempore (99,38 cm o 39,13 uncias pro le un secunda movemento) e habeva le prime pendulo-propellite horologio facite. In 1670, le horologista anglese William Clement creava le escappamento anchoric,[16] un melioration supra le escappamento coronal de Huygens. Intra solmente un generation, flechas minutal e tunc flechas secundal era addite.

Le disveloppamento de electronica in le 20e seculo duce a horologios con no partes mechanic. Tempore in istes casos es mesurate per plure methodos, tal como le vibration de un diapason, le comportamento de crystallos de quarz, o le statos quantic de atomos. Etiam horologios mechanic es propellite nunc largemente per pilas, remover le necessitate de remontar.

Operation de horologios modificar

Le invention del horologio mechanic in le 13e seculo initiava un cambiamento in methodos de chronomesuration ab processos continuose, tal como le motion del umbra de un gnomon super un quadrante solar o le fluer de liquido in un horologio aqual, de periodic processos oscillatori, tal como le balanciation de un pendulo o le vibration de un crystallo,[17] que ha le potential pro plus accuratessa. Omne horologios moderne usa oscillation.

Ben que le methodos illos usa varia, omne horologios oscillante — mechanic, digital, o atomic — opera similemente e pote esser dividite a in partes analoge.[18][19][20] Illos consiste de un objecto que exeque le motion mesme repetitemente, un oscillator, con un precisemente constante intervallo temporal inter cata repetition, o 'battimento'. Attaccate al oscillator es un controlator, un apparato que sustene le motion del oscillator per reimplaciar le energia illo perde a friction, e converte su oscillationes a in un serie de pulsos. Le pulsos es tunc contate per alicun typo de contator, e le quantitate contate es convertite a in unitates commode, usualmente secundas, minutas, horas, et cetera. Finalmente alicun genere de indicator monstra le resultato in forma legibile.

Vide etiam modificar

Referentias modificar

  1. ↑ Derivation (in ordine alphabetic): (ca) Rellotge || (de) Uhr || (en) Clock || (es) Reloj || (fr) Horloge || (it) Orologio || (pt) Relógio || (ro) Ceas || (ru) Часы
  2. ↑ Smith, William (1875). A Dictionary of Greek and Roman Antiquities. London: John Murray, 615?617. 
  3. ↑ Bulletin de la société archéologique de Sens, anno 1867, vol. IX, pagina 390, disponibile a www.archive.org. Vide etiam fr:Discussion:Horloge
  4. ↑ (1910) The Chronicle of Jocelin of Brakelond, Monk of St. Edmundsbury: A Picture of Monastic and Social Life on the XIIth Century. London: Chatto and Windus. Translated and edited by L. C. Jane. 
  5. ↑ History of Song ??, Vol. 340
  6. ↑ North, John. God's Clockmaker: Richard of Wallingford and the Invention of Time. London: Hambledon and London (2005).
  7. ↑ 7,0 7,1 King, Henry "Geared to the Stars: the evolution of planetariums, orreries, and astronomical clocks", University of Toronto Press, 1978
  8. ↑ Usher, Abbot Payson (1988). A History of Mechanical Inventions. Courier Dover, 305. ISBN 0-486-25593-X. 
  9. ↑ 9,0 9,1 White, Lynn Jr. (1966). Medieval Technology and Social Change. New York: Oxford Univ. Press, 126–127. ISBN 0-19-500266-0. 
  10. ↑ Dohrn-van Rossum, Gerhar (1997). History of the Hour: Clocks and Modern Temporal Orders. Univ. of Chicago Press, 121. ISBN 0-226-15510-2. 
  11. ↑ Milham, Willis I. (1945). Time and Timekeepers. New York: MacMillan, 121. ISBN 0-7808-0008-7. 
  12. ↑ Patrono:Cite encyclopedia
  13. ↑ Anzovin, Steve; Podell, Janet (2000). Famous First Facts: A record of first happenings, discoveries, and inventions in world history. H.W. Wilson, 440. ISBN 0-8242-0958-3. 
  14. ↑ p. 529, "Time and timekeeping instruments", History of astronomy: an encyclopedia, John Lankford, Taylor & Francis, 1997, ISBN 0-8153-0322-X.
  15. ↑ Usher, Abbott Payson (1988). A history of mechanical inventions. Courier Dover Publications, 209. ISBN 0-486-25593-X. 
  16. ↑ The History of Mechanical Pendulum Clocks and Quartz Clocks. about.com (2012). Archivo del original create le 28 May 2020. Recuperate le 16 June 2012.
  17. ↑ Cipolla, Carlo M. (2004). Clocks and Culture, 1300 to 1700. W.W. Norton & Co., 31. ISBN 0-393-32443-5. 
  18. ↑ Jespersen, James; Fitz-Randolph, Jane; Robb, John (1999). From Sundials to Atomic Clocks: Understanding Time and Frequency. New York: Courier Dover, 39. ISBN 0-486-40913-9. 
  19. ↑ How clocks work. InDepthInfo. W. J. Rayment (2007). Recuperate le 2008-06-04.
  20. ↑ Milham, Willis I. (1945). Time and Timekeepers. New York: MacMillan, 74. ISBN 0-7808-0008-7. 
 
Nota
Iste pagina contine material traducite ab Wikipedia in anglese. Le articulo original se trova a en:Clock, e es usate secundo le mandatos del licentia de Wikipedia.
Obtenite de “https://ia.wikipedia.org/w/index.php?title=Horologio&oldid=662722”