China

China
	China
; Bandiera	; Scuto de armas
	Hymno: March of the Volunteers
Nomine native	中华人民共和国
Classe	stato soveran[], socialist state[], stato secular, republica constitutional[], pais, people's republic[], dictatorship of the proletariat[], stato non recognoscite[], communist state[*]
Pais	China
Capital	Beijing
Population	1 442 965 000
Area	9 596 961 ±1 km²
Coordinatas	35°50'41"N, 103°27'7"E
Linguas official	Standard Mandarin[], linguas chinese[], languages of China[*]
Fuso horari	China Standard Time[], UTC+08:00[], Asia/Shanghai[], Asia/Urumqi[]
Codice telephonic	+86
Valuta	renminbi[*]
Dominio de Internet	.cn[], .中国[], .中國[], .公司[]
ISO 3166-1 alpha-2	CN
ISO 3166-1 alpha-3	CHN
ISO 3166-1 numeric	156
Codice IOC	CHN
Geonames ID	1814991
	Sito web: https://www.gov.cn/, https://english.www.gov.cn/, https://www.gov.cn/
	Wikimedia Commons Category; China

China o Sina (in chinese: 中国; pinyin: Zhōngguó, 'Pais de Medio'), officialmente le Republica Popular Chinese, es un pais in Asia Oriental. Illo esseva le pais con le population le plus grande del mundo usque 2023, con plus que 1.4 milliardos de personas, hodie un pauco post India. China se extende super le equivalentes de cinque fusos horari e ha frontieras con quatorce paises terrestre, le plus grande de qualcunque pais in le mundo, ligate con Russia. Con un area approximativemente de 9.6 milliones de kilometros quadrate (3'700'000 milles quadrate), illo es le tertie plus grande pais del mundo per le area total terrestre. Le pais consiste in 22 provincias, cinque regiones autonome, quatro municipalitates, e duo regiones administrative special (Hong Kong e Macau). Le capital national es Beijing, e le citate le plus popule e le plus grande centro financiari es Shanghai.

Le Chineses moderne tracie lor origines a un berceau de civilisation in le bassino fertile del Fluvio Giall in le Plain del China del Nord. Le dynastia Xia semi-legendari in le seculo 21 a.C. e le dynastias Shang e Zhou ben attestate, developpava un systema politic bureaucratique pro servir monarchias hereditari, o dynastias. Le scriptura chinese, le litteratura classic chinese, e le cento scolas de pensamento emergera durante iste periodo e influentia China e su vicinos pro seculos avenir. In le tertie seculo a.C., Qin Shi Huang fundava le prime imperio chinese, le dynasty Qin, que durava brevemente. Le Qin succedeva per le plus stabil dynasty Han (206 a.C.–220 d.C.), que stabiliva un modello pro quasi duo millennios in le qual le imperio chinese era un del prime potencias economic del mundo. Le imperio expandeva, fracturava e reunificava, esseva conquistate e restabilite, absorbiva religiones e ideas estranie, e faceva avances scientific mundialmente significative, tal como le Quatro Grande Inventiones: pulver de canon, papiro, le compasso e le impression. Post seculos de disunite post le cadita del Han, le dynastias Sui (581–618) e Tang (618–907) reunificava le imperio. Le Tang multiethnic benveniva le commercio e le cultura estranie que veniva super le Strata de Seta e adaptava le Buddhism al necessitates chinese. Le dynastia Song prime-modern deveniva crescentemente urban e commercial. Le scolares-civiles official o le literati usava le systema de examination e le doctrinas de Neo-Confucianismo pro replaciar le aristocrates militar de dynastias previe. Le invasion mongol stabiliva le dynastia Yuan in 1279, ma le dynastia Ming (1368–1644) restabiliva le controlo del Chineses de ethnia Han. Le dynastia Qing dirigite per Manchu casimente duplicate le territorio del imperio e stabiliva un stato multiethnic que esseva le basi del nation chinese moderne, ma sufferiva graves perditas pro le imperialismos estranie in le seculo 19.

Le monarchia chinese collapsava in 1912 con le Revolution de Xinhai, quando le Republica de China (ROC) substitueva le dinastia Qing. In su prime annos como republica, le pais experimentava un periodo de instabilitate cognoscite como le Era de Guerrieros antes de unificar se majormente in 1928 sub un governamento Nationalista. Un guerra civil inter le Nationalistas del Kuomintang (KMT) e le Partito Comunista Chinese (CCP) comenciava in 1927. Japan invadeva China in 1937, initiando le Secunde Guerra Sino-Japanese e temporalmente interrupte le guerra civil. Le reddition e expulsion de fortias japanese de China in 1945 creava un vacuum de poter in le pais, que conduciava a un nove periodo de lucta inter le CCP e le Kuomintang. Le guerra civil finiva in 1949 con le division de territorio chinese; le CCP stabiliva le Republica Popular de China in le continente durante que le governamento ROC de Kuomintang se retraiava al insula de Taiwan. Ambos clama esser le sol legitim governamento de China, ben que le Nationes Unite ha recognoscite le PRC como le sol representation desde 1971. De 1959 a 1961, le PRC implementava un campania economic e social cognoscite como le "Grande Salta Adelante" que resultava in un forte declino economic e inter 15 a 55 milliones de mortes estimative, majormente a causa de fame artificial. De 1966 a 1976, le periodo turbulent de chaos politic e social cognoscite como le Revolution Cultural conduceva a un plus grande declino economic e educational, con milliones de personas purgate o subjecte a persecution o "politicidio" in base a categorias politic. Desde alora, le governamento chinese ha abrogate un certe del politicas maoiste anterior, conducente a un serie de reformas politic e economic desde 1978 que ha multo augmentate le standarde de vita chinese e le expectativas de vita.

Actualmente, China es governate como una republica socialista unitari marxista-leninista d'un partito per le CCP. China es un membro permanente del Consilio de Securitate del Nationes Unite e un membro fondator de plure multilaterale e regional organizationes de cooperation como le Banca Asiatic pro Investimento in Infrastruktura, le Fundo del Via de Seta, le Banca de Novo Developpamento, le Organisation pro le Cooperation de Shanghai e le RCEP. Anque illo es membro del BRICS, le G8+5, le G20, le APEC e le Summation de Asia Oriental. Illo se classifica inter le paises con le basso mesuration de democracia, libertates civil, transparencia del governamento, libertate de pressa, libertate de religion e le derectos human de minoritates ethnic. Le autoritates chinese ha essite criticate per activistas de derectos human e organisationes non-governamental pro abusos de derectos human, includente repreession politic, censura massiv, surveillance massiv de lor cives e suppression violente de protestas e dissentimento.

Con circa un quinto del economia mundial, China es le plus grande economia del mundo per le PIB al paritate de poter de compra, le secunde plus grande per le PIB nominal e le secunde plus ricchissime pais. Illo es un del economias major in crescentia rapide e es le plus grande fabricator e exportator del mundo, anque le secunde plus grande importator. China es un stato recognise con armas nuclear con le plus grande armata permanent con personal militar e le secunde plus grande budget de defensa. China es considerate como un potential superpotentia a causa de su alto nivello de innovation, potential economic, crescentia fortia militar e influentia in affaires international.

Historia

Le historia de China, como chronologia de un del civilisationes plus antique del mundo con continuitate usque le actualitate, ha su origines in le bassino del Fluvio Jalne, ubi surgeva le prime dynastias Xia e Shang. Le existentia de documentos scripte con plus de 3500 annos ha permittite le developpamento in China de un tradition historiographic multe precise, que offere un narration continue desde le prime dynastias usque le etate contemporanee. Le cultura chinese, secundo le mytho, comenciava con le tres imperatores originari: Fuxi, Shennong e Huang. Totevia, il non existe registros historic pro demonstrar le existentia real de iste personalitates qui haberea vivite ante 600 annos.

Prehistoria

Le territorio que actualmente occupa le Republica Popular de China ha essite populate desde il ha milles de annos.

Era Antique

Le Tres Augustos e le Cinque Imperatores

Illos es le governatores mythologic de China anterior al prime dynastias historic.

Le Tres Augustos esseva Fuxi, Nüwa e Shennong e le Cinque Imperatores, Huangdi, Zhuanxu, Diku, Tangyao e Yushun.

Era Imperial

Dynastia Qin

Le rege del Qin fundava un nove dynastia e prendeva le nomine de 皇帝 (huángdì), con connotationes religiose, pote esser traducite in Interlingua como "imperator". Desde iste momento historic, tote le reges chinese utilisava iste titulo, abandonante le denomination de "reges" (王 wáng). Le nove imperator se faceva nominar 始皇帝 Shǐ Huángdì o "nove imperator", vidente se como le prime de un longe dynastia de imperatores. Illo esseva le prime dynastia de un China reunificate e multo plus grande que le governate per le Zhou. Con ille surgeva un stato chinese centralisate, forte e unificate.

Geographia

Iste pais es le quarto plus grande pais del mundo in superficie total e le tertie in superficie terrestre. A causa de su enorme extension, illo contine un grande varietate de paisages e zonas climatic.

Economia

Post le final del Guerra Civil Chinese, le Governamento del nove Republica Popular, sub le direction del Partito Communista de China, comencia applicar un serie de reformas economic de character socialista, como le nationalisation del interprisas private e le collectivisation agrari.

Galleria

Casinos in Macau
Un mercato
Le Stadio National in Beijing
Guangdong
Centro de Scientia, Macau
Harbin nocturne
Zhonguo