Tomas Tranströmer
Tomas Gösta Tranströmer (Stockholm, Svedia le 15 de april 1931 – Stockholm le 26 de martio 2015) esseva un poeta, traductor, e psychologo svedese. Ille recipeva le Premio Nobel pro Litteratura le 7 de octobre 2011[1] post haber essite nominate cata anno durante plure annos previe. Su litteratura es traducite a circa 60 linguas.
Tranströmer passava multe estates insimul con su matre, le parentes esseva divorciate, sur le insula Runmarö in le archipelago de Stockholm lo que que ha resultate in tracias in su poesia. Su interesse pro scientias e arte eveliava jam in le juventute.
Tranströmer studiava in le Schola superior de Stockholm (universitate) e esseva un candidato de philosophia in historia de litteratura con poetica in 1956 e passava etiam un examine como psychologo. Durante plure annos ille laborava como psychologo in Linköping, in un prison, e in Västerås in Arbetsmarknadsinstitutet (le Instituto statal de labor)
Ille se maritava 1958 con Monica Bladh, e illes viveva in Södermalm, Stockholm. In 1961 lor filia, Emma Tranströmer, nasceva e illa es un cantatrice. Al octantesime anniversario del patre in 2011 illa editava le phonogramma "Dagsmeja" (Disgelo meridian) con poemas de ille que habeva essite mittite in musica. Le filia Paula nasceva in 1964.
Jam in 1954 ille publicava su prime collection de poemas ubi ille reintroduceva le verso ligate, ”17 dikter” (17 poemas) e alora ille esseva honorate como un genio juvene e recipeva un fama como le plus respectate e le plus traducite poeta de Svedia con un lingua figurate particular. In 1990 ille esseva affligite per un apoplexia que resultava in paralyse del latere dextere del corpore e aphasia.
Ille, qui habeva essite un pianista talentose, solmente poteva sonar le piano con le mano sinistre post le apoplexia, lo que ille faceva sovente. Ille sonava e musica classic e jazz.
Su stilo sovente es describite como conventional ma con le mysticismo sempre presente. Isto sovente es monstrate in le metaphoros. Specialmente in le tractamento del sonio human e le natura le metaphoros floresce. P.ex.
Le anima abradeva contra le paisage assi como un barca abrade contra le ponte.
del poema "Visage contra visage" {svedese "Ansikte mot ansikte"} in le collection "Le celo demi-preste" {svedese ”Den halvfärdiga himlen”}
Eveliate in le tenebras on audi le constellationes de stellas calcar in lor stallas, in alto super le arbore.
extraite de ""Tempesta" { anglese "Storm"} in le collection "17 poemas" {svedese "17 dikter"} .
Tranströmer es considerate como un stilista grande e es cognoscite pro saper exprimer le ambiente con solmente poc phrases. Su facultate creative post le apoplexia naturalmente esseva associate con grande difficultates, lo que ille penetrava in "Le gondolo de lucto" { german o svedese ? ”Sorgegondolen”} e "Le grande enigma {svedese ”Den stora gåtan”}. A causa del grande effortio que esseva requirite pro producer longe poemas, lo que habeva essite characteristic pro Tranströmer, ille tunc sovente usava le curte forma de ”haiku”.
Con permission del autor Barbara Rubinstein e Ami Hedberg, duo admiratores, traduceva un poema a interlingua:
Fatigate per personas qui veni con parolas
Con parolas, ma nulle lingua
Io vadeva al insula coperite per nive
Le salvage non ha parolas
Le paginas non scribite se extende in omne directiones
Io incontra tracias de ungulas de capreolo in le nive
Un lingua, ma nulle parolas
"Ab martio -79" ex le collection "Le mercato salvage" 1983
Referentias
modificar- ↑ Premiato Nobel anque in interlingua (interlingua). Union Mundial pro Interlingua (2011-10-09). Recuperate le 2011-10-11.