Tonga

Tonga (pronunciate /toŋa/ in tongano) es un regno independente in le Oceano Pacific del sud, comprenente 170 insulas in tres archipelagos. Le medietate del population habita le insula de Tongatapu, ubi se situa le capital, Nukuʻalofa.

Tonga
Bandiera Scuto de armas
Hymno: Ko e fasi 'o e tu'i 'o e 'Otu Tonga
Nomine native	Tonga
Classe	pais, stato soveran[*], stato insular, territorial evolution of the British Empire[*]
Pais	Tonga
Capital	Nukuʻalofa[*]
Population	108 020
Area	748,506563 km²
Coordinatas	20°35'16.01"S, 174°48'37.01"W
Linguas official	Lingua tongan, anglese
Citates gemine	Auckland[*], Owariasahi[*]
Fuso horari	UTC+13:00[*], Pacific/Tongatapu[*]
Codice telephonic	+676
Valuta	Tongan paʻanga[*]
Dominio de Internet	.to[*]
ISO 3166-1 alpha-2	TO
ISO 3166-1 alpha-3	TON
ISO 3166-1 numeric	776
Codice IOC	TGA
Geonames ID	4032283
Sito web: http://www.mic.gov.to/
Wikimedia Commons Category Tonga

Le palatio royal a Nukuʻalofa.

Tonga esseva un vice un protectorato britannic (1900-1970), ma su institutiones e monarchia son ben plus ancian. Illo es le unic regno polynesian habente survivite al colonialismo (a contrastar Hawaiʻi, Nove Zelanda, Tahiti...). Depost le seculo 10 e usque le seculo 15, Tonga esseva le centro del Imperio Tuʻi Tonga, qui dominava tote le region sud-pacific. James Cook visitava le insulas in 1773 e 1777 e los nominava le «Insulas Amic» (Friendly Islands) in ration de su hospitabile reception. Le dynastia actual se fondava in 1845. Le prime rege, Tāufaʻāhau, stabliva le nove ordine: ille dedicava Tonga al christianismo in 1839, promulgava le prime constitution in 1875 (quando illo adoptava le nomine e titulo «rege Jiaoji Tupou I»), aboliva servage, fixava Nukuʻalofa como le capital, etc. Durante le protectorato britannic, le plus alte representante del poter britannic esseva un consule; on laxava affaires interne al tonganos. Depost le independentia de Tonga in 1970, pressiones in favor de reformas democratic del systema politic cresce. Le rege actual, Siaosi Tupou V (r. 2006–  ) ha consentite in 2008 al transformation del pais in un monarchia constitutional democratic. On attende nove electiones in 2010 pro crystallisar iste processo.

Le lingua tongan es practicate per 98% del tonganos e es un lingua official, ben que le anglese (equalmente official) sia dominante in le medias scripte e uso governamental.

Le grande majoritate del tonganos es christian, de confession methodista (37%), mormon (17%), catholic (16%) o altere (27%, essentialmente protestante). Tote iste tres denominationes se stabliva in Tonga in le seculo 19. Post christianismo, le communitate bahai (1%) constitue le plus grand religion. Secundo le Ecclesia de Jesus Christo del Sanctos del Ultime Dies (ecclesia mormon), Tonga ha le proportion de mormones le plus elevate de tote le paises del mundo.

Le equipa national de rugby a 15 performa le sipi tau ante un match contra Australia.

Le sport national de Tonga es rugby a 15. Su equipa national es assatis forte, e multe tonganos ha jocate rugby professional in altere paises (Jonah Lomu, Toutai Kefu, Willy Ofahengaue Isitolo Maka e George Smith, inter alteres). Jocatores de rugby tongan performa un dansa martial polynesian, le sipi tau (equivalente al haka neo-zelandese), ante tote lor matches international. Le equipa tongan de rugby a 13 ha equalmente cognite un certe successo. In 2006, Tonga ha ganiate le Cuppa del Mundo de hitball (un nove sport del annos 2000) e tunc le derecto de organisar le proxime Cuppa del Mundo, que habeva loco in 2008.

Un ceremonia de kava.

Kava es un biberage popular in Tonga; illo es un sedativo legier e non alcoholic. A Tongapatu, on bibe kava normalmente le mercuridi e sabbato; durante que on lo consumma, on canta cantos de amor o ben de hymnos e a vices reguarda matches de rugby.