Usator:Jondel/agenda/cancer

thumb|200px|Carcinoma planoepitheliale keratodes laryngis

Cancer (canceris; pl. canceres) est genus morborum, quod in multiplicatione sine limite cellularum oritur. Cancer sensu lato est omnis tumor malignus; sensu stricto, tumor malignus epithelialis (carcinoma), vel tumor malignus mesenchymalis (sarcoma).

Magna cancerum pars metastases gignit; id est novum tumorem (qui Latine etiam filiam dicitur) amotum a primo tumore etiam in alio corporis membro. Proprium est quisque tumor peculiares metastases creare, exempli gratia: cancer prostatae saepe in ossis, cancer colorectalis in iecure, cancer stomachi in mulieribus in ovariis metastases gignunt.

Plerique hominum non tumore primo moriuntur, sed metastasibus canceris, quae augent et organa ad vivendum necessaria nocent. Causae mortis directae saepe sunt thromboses, tumorkachexia vel sepsis.

Cancer non est morbus aetatis modernae. Etiam animalia floraque a cancere infestari possunt, exempli gratia ossa dinosaurium cancere affecta inventa sunt. Nomen cancer secundum Galenum electum est, cum forma tumorum fuisset similis cancere.

Disciplina medicinae studii, diagnosis, therapiae et praeventationis appellatur oncologia.

Aetiologia

Origo canceris non semper nota est, sed probabilitas canceris cum aetate crescit; fontes primae sunt etiam fistulas nicotianas fumare, modus vivendi resque nocentes, dispositio in familia et infectiones (Papillomaviridae (HPV), Hepatitis B et C, Helicobacter pylori, EBV, Herpesviridae (HHV-8), Human T-lymphotropic Virus 1 (HTLV-1) et nonnulli parasiti).

Multae species canceris sunt, e.g: melanoma malignus, cancer prostatae. Nam hic morbus multa membra corporis afficere potest, e.g., crebritas canceris in Germania anno 2002:

thumb|right|Carcinoma pulmonis

	vires		feminae		Summa
Membrum affectum	diagnosticati	mortui	diagnosticati	mortui	diagnosticati	mortui
Omnia	218 250	109 631	206 000	99 945	424 250	209 576
Pulmones	32 550	28 742	12 450	10 390	45 000	39 132
Intestinus	35 600	14 014	35 800	14  854	71 400	28 868
Mammellae	?	?	55 150	17 780	55 150	17 780
Pancreas	6050	6103	6600	6716	12 650	12 819
Stomachus	11 200	6612	8250	5776	19 450	12 388
Prostata	48 650	11 422			48 650	11 422
Sanguis: Leucemia	5500	3508	4750	3369	10 250	6877
Renes	10 300	3819	6400	2560	16 700	6379
Ovarium			9950	5910	9950	5910
Vesica	18 850	3432	7100	2019	25  950	5451
Nodi lymphatici : Non-Hodgkin-Lymphoma	5850	2708	6250	2713	12 100	5421
Os et Pharynx	7800	3713	2600	986	11 400	4699
Oesophagus	3700	3476	1050	1047	4750	4523
Uterus			11 350	2678	11 350	2678
Cutis:Melanoma Malignus	6000	1137	7700	1073	13 700	2210
Cervix uteri			6500	1763	6500	1763
Larynx	2800	1382	450	201	3250	1583
Glandula thyroidea	1300	250	2800	525	4100	775
Sanguis: Morbus Hodgkin	900	162	850	169	1750	331
Testes	4350	193			4350	193

Canceris modi

thumb|Epithelioma basocellulare est tumor semimalignus Cancer malignus differt a cancere benigno. Cellulae tumoris maligni textum propinquum infiltrant et destruunt formantque per vasa sanguinea vel vasa lymphatica metastases.

Sunt etiam tumores semimaligni, qui solum duo criteria complent. Exemplum pro tumore semimaligno est tumor cutis epithelioma basocellulare appellatus, qui a luce solis efficitur et textum propinquum infiltrans destruensque crescit, sed nullas metastases format. Non curatus hic tumor faciem totam et faciei ossa quoque destruere potest.

Carcinoma secundum TNM-Classificationem discernuntur. T0–T4 significat magnitudinem primi tumoris, N0–N3 dicit, utrum noduli lymphatici affecti sint, M0 aut M1, utrum metastases adsint an absint.

Therapia

Cancer, qui ad tempus cognoscitur vel in aetate extrema lente crescens incipit, non semper letalis est.

Praecipui modi cancerem curandi sunt chirurgia, id est tumorem et nodi lymphatici propinqui removere, chemiotherapia, id est medicamentorum gratia et radiotherapia cum cellulae aegrae radiatione necatae sunt. Therapia palliativa qualitatem vitae auget, si valitudo bona restitui non potest.

Bibliographia

• Encyclopedia of Cancer. 4 vol.
• Food, Nutrition, Physical Activity, and the Prevention of Cancer: A Global Perspective. 2007. World Cancer Research Fund. ISBN 978-0-9722522-2-5.
• Kleinsmith, J. L. 2006. Principles of Cancer Biology. Pearson Benjamin Cummings. ISBN 0-8053-4003-3.
• Parkin, D., F. Bray, J. Ferlay, et P. Pisani. 2005. "Global cancer statistics, 2002." CA Cancer J Clin 55(2):74–108. doi=10.3322/canjclin.55.2.74. pmid=15761078.
• Pazdur, R., L. D. Wagman, K. A. Camphausen, et W. J. Hoskins, eds. 2009. Cancer Management: A Multidisciplinary Approach. Ed. 11a.
• Tannock, I. F., et al., eds. 2005. The Basic Science of Oncology Ed. 4a. McGraw-Hill. ISBN 0-07-138774-9.
• Weinberg, Robert A. 1996. "How Cancer Arises; An explosion of research is uncovering the long-hidden molecular underpinnings of cancer—and suggesting new therapies." Scientific American,September, 62–70.