Lingua romance de Africa

Le lingua romance de Africa es un lingua romance extincte. Poco se cognosce de iste idioma, parlate probabilemente in le medievo in Nord-Africa, le existentia de qual es mesmo per alcun studiosos dubie.

Lingua romance de Africa
instantia de: lingua morte
subclasse de: linguas romanic

Usage

Con tote probabilitate, le latino, introducte in Nord-Africa a partir del guerras punic, continuava ad esser parlate per diverse seculos anque depois le invasion arabe del seculo 8, e tornar se como in tote le resto del Romania, in un ver e proprie lingua neolatin (o, como es plus probabile, in diverse linguas neolatin). Hodie iste lingua non es plus parlate, essente state supplantate per le berbero e per le arabe.

Numerose son le elementos que duce pensar que in Nord-Africa habeva continuate ad hospitar se un comunitate de religion christian e de lingua, verosimilemente, romance, al minus al fin del seculo 10-11. Ma le testimonio plus importante es illo del geografo nord-african Idrisi (seculo 12), le qual scribe que le habitantes de Gafsa (in le sud del Tunisia) se serviva de un lingua particular, appellate per illes al-latini al-afriqi "le (neo)latino de Africa" (a qual tempore le termino arabe latini se referiva sia al latino sia al lingua romance).

Sur le base de iste e multe altre considerationes, le arabista polac T. Lewicki (1958) ha cercate de reconstruer qualque tracia de iste lingua sur le base de 85 textos recavate per lo plus del toponimos e antroponimos nord-african relevate in fontes medieval. E, depois de ille, diverse altere autores se son cementate in le impressa de recercar al minus qualque tracia de iste lingua extincte.

Va dicte que le presentia in Nord-Africa de latino, linguas neolatin, et anque del lingua franca (con lexico a base romanca) rende multo difficile discerner le origine precise de iste o ille termino prestate in berbero o arabe.

Non esse sapite exactemente cuando le lingua romance de Africa non ja esseva usate, ma un hypothese esse que le lingua superviviva al seculo 19.

Lingua

In general, si on considera le terminos de origine romanca de Africa:

• le terminos prestate que termina in -u (per exemplo: berbero abekkadu "peccato") e non in -us (come berbero asnus "asino")
• le terminos con un aspecto fonetic o morfologic que non es ja plus latino ma que es diverse de illos del italiano, francese o espaniol (per exemplo: berbero agursel "fungo", que suppone un base *AGARICELLUS)

Le studios sur le lingua romanca de Africa son difficile e, saepe, altemente conjectural. Un ulterior difficultate deriva dal facto que, date le vastitate del territorio nord-african, es assate probabile que non se sia disveloppate un sol varietate de iste lingua, ma que forsan habeva diverse linguas romance de Africa, assi como son multiple le linguas romance de Europa.

Le existentia de iste diversitate de terminos in Nord-Africa permitte in multe casos supponer que illos proveniva de diverse linguas romance, visto que illos emergeva ab diverse epochas. Per exemplo:

• berbero del Marocco central ayugu "bove de labor", cabilo tayuga "jugo" (< lat. iugum)
  • ma anque: cabilo azaglu "jugo" (< lat. iugulum)

• cabilo aguglu "coagulate fresc"
  • ma anche: cabilo kkal "coagular", ikkil "lacte coagulate" (ambe le formas < lat. coagulari, coagulum)

Bibliographia

• Vermondo Brugnatelli, "I prestiti latini in berbero: un bilancio", in: M. Lamberti, L. Tonelli (a cura di), Afroasiatica Tergestina. Papers from the 9th Italian Meeting of Afro-Asiatic (Hamito-Semitic) Linguistics, Trieste, April 23-24, 1998, Padova, Unipress, 1999, pp. 325-332 (qui una versione online)
• Franco Fanciullo, "Un capitolo della Romania submersa: il latino africano", in: D. Kremer (ed.), Actes du XVIII^e Congrès International de Linguistique et de Philologie Romane - Universitè de Trèves (Trier) 1986, tome I, Tübingen, Niemeyer, 1992,162-187 pp.
• Tadeusz Lewicki, "Une langue romane oubliée de l'Afrique du Nord. Observations d'un arabisant", Rocznik Orient. XVII (1958), pp. 415-480
• Hugo Schuchardt, Die romanischen Lehnwörter im Berberischen, Wien 1918 (82 pp.)