Roma antique

Roma antique (in latino: Rōma), o Civilisation roman, designa omne characteristicas differente de un organisation assimilabile a un Stato, surgite del expansion del citate de Roma, que in su epocha de apogeo, arrivava a extender se desde Grande Britannia usque le deserto del Sahara e desde le peninsula Iberic al fluvio Euphrates. In principio, tras su fundation (753 aEC) Roma esseva un monarchia etrusce. Plus tarde (509 aEC) esseva un republica latin e in 27 aEC convertiva se in imperio. Le periode de plus grande splendor es cognoscite como pax romana, pro le relative stato de harmonia que prevaleva in le regiones que esseva sub le dominio roman; un periode de ordine e prosperitate que cognosceva le Imperio sub le dinastia del Antoninos (96-192) e etiam sub le Severos (193-235). Ille civilisation es un elemento decisive del developpamento de occidente e, plus tarde, anque de Oriente.

Roma antique
instantia de: stato preterite[*], ancient civilization[*], temporal entity[*]
subclasse de: archaeological culture[*], Roman civilization[*]
parte de: Roman civilization[*]
, succedite per: Medieval Rome[*], Imperio Byzantin
initio: 753 AEC
data de creation: 753 AEC
Commons: Ancient Rome

Historia de Italia

---

Prehistoria

• Prehistoria in Italia

Antiquitate

• Roma antique
  • Monarchia roman
  • Republica Roman
  • Imperio Roman

Medievo

• Guerra Gothic

Etate Moderne

• Renascentia

Etate Contemporanee

• Regno de Italia
• Guerra Italo-Turc
• Fascismo

Le fundation secundo le legenda

Secundo le tradition roman, Romulo e su fratre Remo esseva le fundatores de Roma e del Senato roman. Le historiographia actual considera falsa ista tradition, fixante le origine del citate a finales del seculo VII aEC.

Prime parte

Numitor esseva le rege de un citate del Latio nominate Alba Longa. Esseva subverse per su fratre Amulio, qui lo expelleva del citate e procedeva a occider a tote le filios excepte a su unic filia Rhea Silvia. Como non voleva que Rhea teneva filios le obligava a dedicar se al culto de Vesta assicurante se de ista forma de que serea virgine.

Rhea Silvia trovava se durmente in le rivo de un fluvio e le deo Marte se inamorava de illa, la possedeva e la lassava embarassate. Como consequentia illa faceva nascer duo geminos que nominava Romulo e Remo. Ante que le rege Amulio notava le successo, collocava a su filios in un canasta in le fluvio Tiber por que non suffreva le mesme via que lor oncles. Le canasta arenava e le parves esseva allactate per un lupa, Luperca, e plu tarde collectate per un pastor Faustulo e colite per su sposa, Acca Larentia. Se diceva que haveva essite educate en Gabio, localitate del Latio; plu tarde istos decideva fundar Roma.

Secunda parte

Quando illos cresceva, discoperiva su origine, pro lo que regressava a Alba Longa, occideva Amulio e reponeva a su avo Numitor in the throno. Iste les delivrava territorios al nord-west del Latio. In 753 aEC le duo fratres decideva fundar un citate in iste territorio in un prateria del fluvio Tiber, secundo le rito etrusc, in le precise loco in ubi arenava le canasta. Delimitava le clauso del citate (pomoerium) con un arate que esserea le supposite Roma quadrata del Palatino. Romulo jurava occider a toto aquelle que transpassava le limites sin permisso.

Discutente re le nomine del citate decideva que lo seligeva qui videva plu aves, prova que superava Romulo e la donava le nomine de Roma. Remo, irritate, discuteva con Romulo e borrava le sulco del limites del futura citate. Compliente le juramento, Romulo lo occideva.

Le citate esseva construite in le pomoerium palatine, e Romulo esseva le soverano. Creava le senato, composte per cento membros (patres) cuje descendentes esseva nominate patricios e divideva le population in 30 curies. Por popular le citate, Romulo acceptava tote typo de gente (asylum): refugiate, libertos, sclavos, fugitivos...

Morte

Romulo moriva in 717 aEC. Existe varie versiones de su morte, abuccate per le celos in medie de un tempestate provocate per su patre Marte o assassinate per un senatores discrepante. In honor al data de su disparition se celebrava le festas Nonas Caprotina. Ille serea divinisate e adorate sub le nomine de Quirino. Poste su morte se producera un anno de interregnum usque que le senato elige como rege a Numa Pompilio.

In le chronologia actual le data del fundation de Roma se fixava le 21 de april 753 aEC. Prendeva como puncto de referentia por datar eventos in le mundo roman. Esseva alludite como le Nascentia de Roma (200 aUC: Anno 200 ab Urbe Condita “In le anno 200 ab le Fundation del Urbe o del Nascentia de Roma”).

Republica roman

Le parola "republica" veni del latino res publica, que significa "le cosa public". Gubernar le citate es, assi, un affaire public e collective. Le lema del Republica es "Senatus populusque romanus", "le Senato e le populo roman". Illo symbolisa le union del Senato roman, ubi originalmente siede le familias patricie, e le totalitate del citatanos roman. De facto, le Romanos es dividite in duo gruppos, le patricios e le plebeios. Iste ultime forma le massa del artifices e agricoltores. Illes vive foras del organisation patricie e non honora ulle ancestro particular. Le patricios es frequentemente proprietarios de vastes dominios cultivabile. Illes appartine a famas famas, le gentes. Cata gens ha su proprie cultos includente le culto del ancestros e lor traditiones. Illo comprende un numero plus o minus grande de clientes qui debe obedientia a lor "patrono" e recipi auxilio e assistentia in caso de necessitate.

Advenimento del Republica (seculos V e principio del IV a.C.)

Articulo principal: Advenimento del Republica roman.

Fin del regnes etrusque e institution del Republica

Vision romantic de Roma, con le Tíber, le muro de Servio e le ponte Sublicio, dominante per le Capitolio e le templo dedicate al triade de Jupiter, Juno e Minerva.

Le historia del initios del Republica es multo obscure: excepte le scopertas archeologic, que rarmente permitte un narration del eventos, on non possede fontes contemporanee de iste periodo. Assi, on pote scriber su historia solmente a base de le relationes historic que le Romanos mesme furni, relationes frequentemente imprecise, interdum contradictorie, ubi le legenda e le rescription politic se mescla con le memoria del eventos le plus ancian. Nonobstante, ben que il es evidente que le tradition embellisse le factos pro non attribuer a Roma un rolo negative, hodie on admite que le tradition roman se basa super fatti historic, ben que il es multo difficile e sovente impossibile disentanglar le ver del fals34.

Busto de Lucius Junius Brutus in le museos del Capitolio.

Secundo le traditiones, Junius Brutus, le nepote del ultime rege Tarquin le Superbe, es le fundator legendarie del Republica roman, in 509 a.C. Tarquin es depellite, pois ille usa su poteres pro establir un tyrannia. Su abusos es talmente extreme que le Senato e le populo roman vident le concepto del monarchia como odios. Le Senato perde le controlo del election de nove reges sub le dinastia etrusque del Tarquins, e iste intrusion al sovereignitate del Senato, plus que un tyrannia intolerabile, incita le patricios, plus que le populo integre, a expeller le ultime rege. Tarquin le Superbe incita civitates etrusque contra le republica in le initio ma illos es superate. Porsenna, rege etrusque de Clusium, assedia alors Roma pro restaurar Tarquin, ma ille renuncia ante le obstination del Romanos. Auctores moderne questiona tote le evenimentos obscur narrate per le historiographos roman, particularmente le episodio de Porsenna35. Nonobstante, multe citates latine se libera del dominio etrusque al fin del seculo V a.C. Le tyranno se refugia postea a Tusculum ubi ille incita su genero Octavius Mamilius al guerra. Alleate con le Latinos, ille dirige le ultime conflicto contra Roma al lacus Regillus ubi ille es vencite, postea moriente alcun annos plus tarde a Cumas ubi ille face de su hospite, le tyranno Aristodeme, su herede36,37.

Algunes legendas suggere que le monarchia differe radicalmente del republica nascent. Il es plus probabile que il habeva un transition plus gradual. Pote esser occurreva un subversion rapide del monarchia, ma le sol cambio immediate a ille tempore es le substitution del rege per un magistratura con duo capites limitate temporalmente. Le altere cambios probabilemente occurreva plus gradualmente que lo que le tradition suggere.

Guerres exterior

Le batalia del Lac Regille, como etiam le fallimento de Porsenna, marca definitivemente le fin del reigno de los Tarquinios a Roma. In 493 a.C., un alliance es signate con le Liga latina: le foedus Cassianum. Isto pone fin al guerra inter Romanos e Latinos e colloca Roma al par con tote le membros del Liga latina reunite. Isto crea circa Roma un parapetto contra le Volscos e Equos38,39, pois Roma alliga se etiam con le Hernicos in 486 a.C.40. Le historia romane del seculo V a.C. es disturbate per guerras contra le Volscos e Equos e occasionalmente le Sabines, ma Roma resiste e repelle le montaneros, infligente les graves disfetas e treugas plus o minus longe, nonobstante alcun reversos41.

Roma e Veies se opponi pro rationes economic. Grazie a Fidene, situate supra Roma in un guado del Tevere, Veies controlla le Via Salaria e le traffico del sale in le regione42,43. Un prime guerra, private, es conducite per le Fabios, massacrate in le batalia del Cremera44. Postea, circa 435 a.C., Roma occupa Fidene pro le prime vice45, que deveni un colonia romane, e postea definitivemente in 425 a.C., anno ubi un treuga de 20 annos es conciliate46. In 406 a.C., Roma assedia Veies47. Le guerra e le assedio dura dece annos, usque a 396 a.C., quando le citate etrusce cade in le manos del Romanos dirrigite per le dictator Camillo in le anno 396 a.C.48. Iste guerra e iste captura es un evento major in le historia romane: pro le prime vice, le soldatos-agricoltores remane in le armea plus que un anno complete, sin retornar a lor casas pro le hiberno, e pro le prime vice, como compensation, illes recipe un salario extrahite de un nove imposto pagate per le proprietarios de terras, le tributum49. Le territorio roman duplica quasi su dimension e Roma prende le ascendantia in le alliance eternal inter equalos conciliate con le Liga latina, dominante le altere citates. Assi, Roma nunquam ha essite tan forte e necun citate latina o etrusce pare capace de facer le ombra50.

Ma in 390 a.C., un horda gallic, dirigite per Brenno, disface le armea romane. Le autoritates religiose e le objectos sacre es securisate a Caere, un alliate, ante que le Gallos occupa Roma e assedia le Capitolio, ubi le ultime defensores resiste51. Si on crede le traditiones, Roma es totalmente depilliate, destruite e incendiate52, solmente le Capitolio es parcite, defendite heroicamente (specialmente le episodio del ocas del Capitolio53). In realitate, il pote esser que isto esseva solmente un sacco general, le Gallos depillante toto, specialmente le templos, plus que un destruction radical. Iste sacco remane a sempre un trauma pro le Republica romane, e assi le traditiones pote esser multo exaggerate54. Le sacco de Roma es solmente un evento minor in un guerra inter le tyranos de Siracusa, Dionisio le Senior al initio del IV seculo a.C., alliatos del Gallos que illes usa forsan como mercenarios (hypothese del historiante Marta Sordi55), e le Etruscos de Caere (Caere e Siracusa luctante pro tenir le potentia thalassocratic), que es le objectivo del attacco gallic, e que suffre graves perditas simile a Roma56.

Institutiones primitive e lucta inter patricios et plebeios

Post le cadentia del monarchia, le Senato, e principalmente le duo sol magistratos, recuperava le poter supreme, transitant de un systema monarchic a un systema oligarchic. Isto cambio de governamento solo beneficia un minoritate, le nove elite: le patricios. Multe plebeios essava profundemente debitate e subiva assi le lege del patriciato.

Le prime secession del plebe occurre in 495 a.C. e le plebe obtine le creation del magistratura del tribunato del plebe, interdite al patricios, incumbite de defender lor interesse. Le tribunos del plebe es inviolabile. Illes pote opposer se a cata lege proponite per le altere magistratos: isto es le intercessio57. Le tribunos del plebe gani poter gradatim. Per le Lex Publilia Voleronis, le plebeios se organize per tribu58,59, deveniente politicmente independente del patricios60.

Postea, illes demanda le scriptura del lege, per le medio del projecto del Lex Terentilia, circum le qual Roma luctava pro un decada61, usque que un commission extraordinari, le decemviros, esseva establite pro rediger le leges scripte. Le Leges Duodecim Tabularum esseva scripte in duo vices. Le secunde commission de decemviros essayava mantener lor poter absolute, ma a causa del secession del plebe, retirate sur le monte Sacro, illes debeva resignar, e le lege esseva approbate per le populo romano62,63,64. Secundo studio modern, le secunde decemvirate nunquam eveniva35,65. Le Leges Duodecim Tabularum constitue le prime corpore de leges romane scripte. Lor redaction es le acto fundante del jure romane, del institutiones del Republica Romane e del mos maiorum.

Un serie de leges es postea votate, per le quales le plebiscitos promulgate per le comitia tributa ha fortia de lege sub le condition que le Senato le ratifica, le derecto de appellar al populo es restabilite, le sacrosanctitate e inviolabilitate del tribunos del plebe es proclamate: ille es le leges Valeriae Horatiae66, assi como le abolition del prohibition de matrimonio inter plebeios e patricios: le lex Canuleia. Pro facer facie al petition que le consulato se aperi al plebeios, le Senato propone le creation del tribunato militari con poteres consulare, aperite a omnes, e con quasi toto le poteres del consulato, excepte illes date a un nove magistratura patrician, le censura67. Al principio, le patricios monopolisa le nove magistratura, ma gradatim, le plebeios deveni plus numerose e accede plus e plus al tribunato militari con poteres consulare, que deveni quasi systematic, substituente le consulato.

In 376 a.C., un serie de leges es proponite pro meliorar le condition del plebe a Roma. Illo tracta de leges politic, economic e social, que visa dividere le poter supreme inter plebeios e patricios, luctar contra le accumulation per le patricios del terras recentemente annexite circum Roma (ager publicus) e allevar le plebe que es opprimite per debitas: le propositiones include le restablimento del consulato, con necessariemente un electe plebeio inter le duo consules, le prohibition de occupar plus que 500 jugeres del ager publicus e le deduction del capital del interesses jam pagate e le extension del repaymento del debitas sur tres annos, assi como le abolition del nexum. Le tres leges, unite in un sol pro le votation, es approbate68. Le consulato plebeian implica implicitemente le accesso al dictatorship e al censura. Durante tote iste periodo, le Republica Romane confronta se con multes inimicos, e es continualmente in guerra contra populos italic, frequentemente recurrendo a le election de un dictator pro facer facie a minacias exterior, e es plure vices proxime al catastrophe, como in le sacco de Roma in 390 a.C.

Structura social e politic

Le prime structura social e politic del latino esseva le familia: le patre (pater familias), le sposa (unita al patre per le rito sacre del torta), le filios, le sposas del filios, le filios del filios e le filias non maritate. Del union de alicun familias del mesme trunco, surgeva le gens, e de un conjuncto de familias surgeva le tribos.

Le familia esta formate per le plus proxime (agnados) ma, in tanto que le familia se extende, integrate per le familia complete propriemente (adnati) e per le gentiles, totos illos procedente del memes antepassato.

¿Como se produce le union del diverse gruppos, sia de gens o de tribos? Cata gruppo ha un puncto commun de incontro, generalmente por le culto religiose (benque non exclusivemente por tal fin), puncto que constitue le embryon del civitas (citates).

Le citate

Maquette del antique citate de Roma, ubi se apprecia le Theatro de Marcelo e le Theatro de Balbo

Le fundation de Roma se attribue a tres tribos: le Romanes, le Titios e le Luceres. Iste tres gruppos fundava le nominate Roma Quadrata in le Monte Palatino. Altere citate fundate per altere gruppo o gruppos in le Quirinal, se univa al Roma Quadrata, surgente assi le civitas ("citate") nominate Roma.

Al prime citatanos roman se le nominava patritios o (patres) proque o esseva patres de familia (pater familias) o esseva filios de patres de familia vinculate al obedientia paterne (le filios no attingeva le condition de patre de familia usque le patre moriva e se independisava).

Le filios del patritios, quando compliva 17 annos (plus tarde le etate se bassarea usque 14 annos) acquireva le condition de citatanos plen (con tal motivo celebrava un festivitate in le qual lassava de vestir le toga praetexta proprie del garsones e se collocava le toga virilis, proprie del homines), ma continuava subjecte al potestate del patre usque su morte.

Al patritios corresponde le derecto plen de citatanitate: forma le populo e son de inter le habitantes lo de classe social plus elevate. Lor derectos esseva: le suffragio, le realisation de cargos public politic o religiose, le derecto a assignation de terras public, le derectos civil proprie del gens (tutela, succession, potestate, etc.), le derecto de maritar se con altere membros del gens, le derecto de patronato, le derecto de contratation (le unic que anque se extendeva al non patritios libere) e le derecto de facer testamento (le conjuncte de derectos constitueva le ius quiritium o ius civitatis). Como obligationes on pote citar: le servicio militar, e le deber de contribuer con certe impostos al sustenimento del Stato.

Cultura

Le septe collinas de Roma.

Le vita in le Roma antique revolveva circa le citate de Roma, situate super septe colles. Le citate habeva un grande numero de structuras monumental como le Colosseum, le Foro de Trajano e le Pantheon. Illa includeva theatros, gymnasios, mercatos, systemas de cloacas functional, complexos de balneos complete con bibliothecas e botecas, e fontanas con aqua potabile fresc fornite per centenares de millas de aqueductos. Per tote le territorio sub le controlo de Roma antique, le architectura residential variava ab casas modeste usque a villas campestre.

In Roma, il habeva residencias imperial super le Collina Palatin. Le basse classes plebee e le classe equestrial medie viveva in le centro del citate, serrate in apartamentos, o insulae, que esseva quasi como moderne ghettos. Iste areas, frequentemente construite per proprietarios de classe alte pro le location, esseva sovente centrate super collegia o tabernae. Iste personas, fornite con un provision gratuite de grano e displaciate per le jocos gladiatorial, esseva inscribite como clientes de patronos inter le patricios de classe alte, cuje adjuta illes cercava e cuje interesses illes supportava.

Lingua

Le lingua native del Romanos esseva le latino, un lingua italic cuje grammatica dependeva poco del ordine del parolas, exprimente le signification per un systema de affixos attachate al radicales del parolas. Su alphabeto esseva basate sur le alphabeto etrusc, que a su vice esseva basate sur le alphabeto grec.

Ben que le litteratura latin superstite consiste quasi totalmente de latino classic, un lingua litterari artificial, multo stylisate e polite del prime seculo a.C., le lingua parlate in le Imperio Roman esseva le latino vulgar, que differeva significativamente del latino classic in grammatica e vocabulario, e eventualmente in pronunciation. Parlatores del latino poteva comprender ambes formas usque al septime seculo, quando le latino parlate comenciava a diverger tanto que le "latino classic" o "bon latino" debeva esser apprendite como un secunde lingua.

Durante que le latino remaneva le principal lingua scribite del Imperio Roman, le grec deveniva le lingua parlate per le elite ben educate, proque le major parte del litteratura studiate per le Romanos esseva scripte in grec. Le majoritate del emperatores esseva bilingue, ma habeva un preferentia pro le latino in le sphera public pro rationes politic, un practica que comenciava durante le guerras punic.

In le parte oriental del Imperio Roman (e plus tarde del Imperio Roman Oriental), le latino nunquam poteva replaciar le grec, un hereditage del periodo hellenistic. Justiniano esseva le ultime emperator a usar le latino in le governamento, marcante le momento in le qual le grec deveniva officialmente dominante. Le expansion del Imperio Roman diffundeva le latino per tote Europa, e le latino vulgar evolveva in multe linguas romance distincte.

Religion

Punition de Ixion: al centro es Mercurio tenente le caduceo; a su dextra Juno sede super su throno. Retro illa sta Iris, facente gestos. A sinistra es Vulcano (figura blonde), in pede retro le rotta, la governante, con Ixion jam ligate a illo. Nephele sede al pedes de Mercurio; un fresco roman del muro oriental del triclinium in le Domo del Vettii, Pompeii, Quarte Stilo (60–79 d.C.).

Le religion roman archaic, al minus in lo que concerne le deos, non consisteva in narrativas scribite, ma in interrelationes complexe inter deos e humanos. Divergente del mythologia grec, le deos non esseva personificate, ma esseva spirites sacre vagamente definite, appellate numina. Le Romanos credeva etiam que cata persona, loco o cosa habeva su proprie genius, o anima divine.

Durante le Republica Roman, le religion esseva organisate sub un systema strict de officios sacerdotal, tenite per homines de rango senatorial. Le Collegium Pontificum esseva le organismo supremo in iste hierarchia, e su sacerdote principal, le Pontifex Maximus, esseva le capite del religion del stato. Le flamines curava le cultos de varie deos, durante que le augures esseva responsabile pro prender le auspicios. Le rex sacrorum (rege sacre) assumeva le responsabilidades religiose del reges deponite. In le Imperio Roman, emperatores defuncte qui habeva regnate ben esseva deificate per lor successores e per le Senato, e le culto imperial formal deveniva progressivemente plus prominente.

Con le augmento del contacto con le Grecos, le vetere deos roman esseva sempre plus associate con le deos grec. Sub le Imperio, le Romanos absorbeva le mythologias de lor populos subjugate, frequentemente resultante in situaciones ubi templos e sacerdotes del deos traditional italian coexisteva con illos del deos extranee.

Comenciando con le Emperador Nero in le prime seculo d.C., le politica official del Romanos verso le christianismo esseva negative, e a certe puncto, esser christian poteva esser punite con le morte. Sub le Emperador Diocletiano, le persecution del christianos attingeva su apice. Totevia, le christianismo deveniva un religion supportate officialmente per le stato roman sub le successor de Diocletiano, Constantino I, con le signatura del Edicto de Milano in 313, e rapidemente deveniva dominante. Tote religiones excepte le christianismo esseva prohibite in 391 d.C. per un edicto del Emperador Theodosius I.

Ethica e moralitate

Como multe culturas antique, le conceptos de ethica e moralitate, ben que compartente alcun similaritates con le societate moderne, differeva grandemente in plure aspectos importante. Proque civilisationes antique como Roma esseva sub constante menacia de attaccos per tribos maraudante, lor cultura esseva necessemente militaristic, con habilitates martial considerate como attributos de grande valor.

Durante que societates moderne considera le compassion como un virtute, le societate roman considerava le compassion como un vicio, un defecto moral. In effecto, un del objectivos principal del jocos gladiatorial esseva de immunisar le citatanos roman contra iste debilitate. In vice, le Romanos appreciava virtutes como le corage e le conviction (virtus), un senso de deber verso su populo, le moderation e le evitamento del excessos (moderatio), le pardon e le comprension (clementia), le justitia firme (severitas), e le fidelitate (pietas).

Le societate roman habeva normas ben establite e restrictive in relation al sexualitate, ben que, como in multe societates, le major parte del responsabilitates cadeva super le feminas. Feminas esseva generalmente expectate a esser monogame, habente solmente un marito durante lor vita (univira), ben que isto esseva multo minus observate inter le elite, specialmente sub le imperio. Feminas esseva expectate a esser modeste in public, evitante apparitias provocante, e a demonstrar fidelitate absolute a lor maritos (pudicitia). In veritate, portar un velo esseva un expectation commun pro preservar le modestia. Le sexo extra matrimonio esseva generalmente disapprobate pro homines e feminas, e de facto esseva rendite illegal durante le periodo imperial. Totevia, le prostitution esseva un practica acceptate e regulata.

Demonstrationes public de morte, violentia, e brutalitate esseva usate como fonte de entertainmento in le communitates roman; tamen, isto esseva etiam un maniera de mantener le ordine social, demonstrar le potentia, e significar un unitate communal.

Ars, musica e litteratura

Le stilos pictoric roman monstra influentias grec, e le exemplos superstite es principalmente frescos usate pro decorar muros e plafones de villas rustic, ben que le litteratura roman mentiona picturas super ligno, ebore e altere materiales. Plure exemplos de pictura roman ha essite trovate in Pompeii, e ab iste exemplares, le historicos del arte divide le historia del pictura roman in quatro periodos.

Le prime stilo pictoric esseva in uso ab le initio del secundo seculo a.C. usque al initio o medio del prime seculo a.C., e consisteva principalmente in imitationes de marmore e structuras de petra, talvolta includente figuras mythologic. Le secunde stilo comenciava in le prime seculo a.C. e cercava representar realisticamente elementos architectonic tridimensional e paisages. Le tertie stilo emergeva sub le regno de Augusto (27 a.C. – 14 d.C.), rejectante le realismo del secunde stilo in favor de ornamentation simple: un scena architectonic, paisage, o designo abstracte esseva placiate al centro, super un fundo monochromic. Le quarte stilo, que comenciava in le prime seculo d.C., illustrava scenas mythologic, conservante tamen elementos architectonic e patronos abstracte.

Le sculptura de portreto usava proportiones juvene e classic, ma plus tarde evolveva in un mixtura de realismo e idealisation. Durante le periodos antonin e severan, deveniva popular le cabellos e barba ornate, con incisiones e perforationes profunde. Progressos esseva etiam facite in le sculpturas in basso-rilievo, usualmente representante victorias roman.

Le musica roman esseva fortemente basate super le musica grec e habeva un rolo importante in multe aspectos del vita roman. In le armea roman, instrumentos como le tuba (un longe trompeta) o le cornu esseva usate pro dar diversas commandos, durante que le buccina (probabilemente un trompeta o corn) e le lituus (probabilemente un instrumento in forma de J allongate) esseva usate in cerimonias. Musica esseva sonate in le amphitheatros roman inter le combattes e in le odea, ubi on sape usava le cornu e le hydraulis (un typo de organo a aqua). Quasi tote le ritos religiose includeva presentationes musical. Alcun historicos de musica crede que musica esseva presente in quasi omne ceremonias public.

Le graffiti, lupanars, picturas e sculpturas trovate in Pompeii e Herculaneum suggere que le cultura roman esseva saturate de sexualitate.

Litteratura e bibliothecas

Le litteratura latin esseva, ab su initio, fortemente influentiate per autores grec. Alcun del plus vetere obras existente es epopeas historic que narra le prime eventos del historia militar de Roma. Con le expansion del Republica, autores comenciava a producer poesia, comedia, historia e tragedia.

Le contributiones litterari de Roma antique es ancora recognoscite hodie, e le obras de autores roman antique esseva disponibile tanto in librerias quanto in bibliothecas public e private. Multes eruditos e homines de stato in Roma antique cultivava bibliothecas private, usate tanto como demonstrationes de cognoscentia quanto como signos de ricchessa e potentia.

Ben que Julio Cesare habeva le intention de establir bibliothecas public pro consolidar Roma como un grande centro cultural, simile a Athenas e Alexandria, ille moriva ante que isto esseva realisate. Su veterano subalterne, Gaius Asinius Pollio, continuava le projecto e inaugurava le prime bibliotheca public in Roma, in le Atrium Libertatis.

Emperatores como Augusto, Tiberio, Vespasiano, Domitiano e Trajano tamben fundava o expandiva bibliothecas public durante lor regnos. Isto includeva le Bibliotheca Ulpian in le Forum de Trajano e bibliothecas in le Templo de Apollo Palatinus, le Templo del Pace in le Foro Roman, e le Templo de Divus Augustus, que esseva dedicate a Minerva quando illo esseva reconstruite sub le ordines del Emperador Domitiano.

Al tempore del cadita del Imperio Roman Occidental, le citate de Roma contava plus que duo decenas de bibliothecas public. Con le expansion del Imperio Roman, bibliothecas public esseva establite in altere importante urbes e centros cultural, includente Ephesos, Athenas e Timgad.

Cocina

Un puero con un platto de fructos e, possibilemente, un sitella de crustaceos, in un cocina con piscis e calamares — in le pannello de junio de un mosaico del 3e seculo que representa le menses, in le Hermitage Museum in St. Petersburg, Russia.

Le cuisine del Roma antique cambiava super le longe duration de iste civilisation. Le habitudes alimentar esseva influentiate per le cultura grec, le cambios politic del Regno al Republica e postea al Imperio, e per le expansion enormemente vaste del Imperio, que exposeva le romanos a nove habitudes provincial e technicas de cocitura. Al initio, le differentias inter le classes social esseva relativemente modeste, ma se evolveva con le expansion del Imperio. Homines e feminas bibeva vino con lor repas.

Le dieta roman antique includeva multe elementos que es hodie basic in le cuisine italian moderne. Plinio le Senior describeva plus de 30 varietates de oliva, 40 typos de pira, ficus (local e importate ab Africa e le provincias oriental), e un grande varietate de legumina, includente carottas (de varie colores, ma non orange), apio, allio, bulbos de flores, brassicas como cavolo, kale e broccoli, lactuca, endivia, cepa, porro, asparago, ravanellos, napas, pastinacas, betas, pisum verde, acelga, cardo, olives e cucumbris.

Tamen, alcun alimentos hodie associate con la cuisine italian non esseva ancora usate. In particular, spinacia e melongena (aubergine) esseva introducite plus tarde per le mundo arabic, e tomates, patatas, pimentos e maiz (le fonte moderne del polenta) solmente appareva in Europa post le descubrimento del Nove Mundo e le Exchange Columbin. Le romanos cognosceva le arroz, ma illo esseva rarissime. Citrus esseva etiam pauc.

Carnes de bouchero como bove esseva un delicias rare. Le carne plus popular esseva porco, specialmente in forma de salsicias. Piscis esseva plus commun que carne, con un aquacultura sofisticate e industrias extensive dedicate al culture de ostreas. Le romanos tamben practicava le allevamento de cochleas e larvas de querco. Alcun typos de piscis esseva multo apreciate e habeva precios elevate, como le mullus del piscicultura de Cosa, e medios elaborate esseva inventate pro mantener los fresc.

Traditionalmente, un jentaculo (ientaculum) esseva consumite al alba. Al medie die o in le prime parte del postmeridie, on mangiava le cena, le plato principal del die, e al vespere un repasto leve appellate vesperna. Con le crescent importation de alimentos exotic, le cena deveniva plus abundante e varie, e se moveva gradualmente al vespere, dum le vesperna esseva abandonate. Le repasto del medie die, prandium, deveniva un repasto leve pro mantener le fame usque al cena.

Moda

Le toga, un vestimento commun durante le era de Julio Caesar, esseva gradualemente abandonate per tote le classes social del Imperio. Al initio del 4e seculo, le toga esseva reducite a un vestimento portate solmente per senatores durante sessiones del Senato e in ceremonias official. In le 4e seculo, le toga esseva substitute per le paenula (un vestimento simile a un poncho) como vestimento quotidian del romanos, tanto del classes basse quanto alte.

Un altere vestimento popular inter romanos in le annos plus tarde del Imperio Roman Occidental esseva le pallium, normalmente portate per philosophos e eruditos in general. A causa de influentias externe, principalemente ab populos germanic, le romanos adoptava tunicas multo simile a illos usate per le germanos con le quales illes interageva in le ultime annos del Imperio Occidental. Illes adoptava etiam pantalones e cappellos como le pileus pannonicus.

Durante le basse imperio, le paludamentum (un typo de vestimento militar) esseva portate solmente per le imperator roman (desde le regno de Augusto, le prime imperator), durante que le dalmatica (tamben usate per le clero christian) comenciava a diffunder se per tote le imperio.

Jocos e recreation

Le juventute de Roma habeva varie formas de joco athletic e exercitio. Le jocos pro pueros esseva destinate a preparar los pro le servicio militar active, como saltar, luctar, pugnar e currer.[214] In le campania, le passatempos del ricos includeva etiam le pesca e le chasse.[215]

Le romanos habeva plure typos de jocos con bolas, includente un que resembleva le balla a mano.[214] Jocos de dados, jocos de tabula e jocos de alea esseva passatempos popular.[214] Pro le ricos, le banchettos offereva un opportunitate pro divertimento, a vices con musica, dansa, e lectiones de poesia.[188] Le majoritate del populo, minus benestante, poteva gauder de banchettos simile per medio de collegios o associationes, ma pro le plus parte del romanos, mangiar pro placer significava visitar tavernas.[188] Le infantes se divertiva con jocos e jocas como le saltar super amicos (leapfrog).[215][188]

Le jocos public e spectaculos esseva sponsorisate per romanos prominente qui voleva promover lor generositate e obtener favor popular; in Roma o su provincias, isto normalmente significava le imperator o su governatores. Locos specific pro le jocos public esseva construite in Roma e in le provincias. Le Colosseum de Roma esseva construite in 70 d.C. sub le imperator Vespasian e aperite in 80 d.C. pro hostar eventos e combatte de gladiatores. Le gladiatores combatteva a vices usque al morte, ma plus sovente usque a un victoria adjudicate, usualmente in accordo con le humor del multitud spectante. Spectaculos con animales exotic esseva popular in se mesme; ma a vices animales esseva collocate contra humanos, o professionales armate o criminales sin armas condamnate al morte public.

Le cursas de carros esseva extrememente popular inter tote le classes social. In Roma, iste cursas habeva loco normalmente in le Circus Maximus, que esseva construite specialmente pro cursas de carros e de cavallos e, como le plus grande spatio public de Roma, esseva usate etiam pro festivales e spectaculos con animales.[216] Illo poteva accomodar circa 150,000 personas.

Vide etiam

• Ab Urbe condita (historia de Roma per Tito Livio)

Bibliographia

Historia

• Briquel, Dominique (2008) La Prise de Rome par les Gaulois, Paris, PUPS
• Le Glay, Marcel (1990/2005) Rome, grandeur et déclin de la République, Paris: Éditions Perrin.
• Nicolet, Claude, Rome et la conquête du monde méditerranéen, 264-27 av. J.-C., éd.PUF, Paris, t. I, 2001 et t. II, 1997.
• Roman, Danièle (2000) Rome : la République impérialiste (264 - 27 av. J.-C.), éd.Ellipses, Paris.

Geographia

• Scarre, Chris (1995) The Penguin Historical Atlas of Ancient Rome. London: Penguin.

Architectura

• Bonicatti, Maurizio. De la Grèce à Byzance. Paris: Librairie Hachette, 1963, p. XI-XIII
• Claridge, Amanda. Rome: an Oxford archeological guide. Nova York: Oxford University Press, 1998
• Corassin, Maria Luiza. "Sociedade e política na Roma antiga" São Paulo: Atual, 2001, pág. 82 a 99
• D'Agostino, Mário Henrique (2010) A Beleza e o Mármore, São Paulo: Annablume.
• Coarelli, F. Rome and Environs. An Archaeological Guide. Berkeley: University of California Press, 2007 (original em italiano)
• Favro, D. (1996) The Urban Image of Augustan Rome. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kleiner, F. S. (2007) A History of Roman Art, Belmont, CA: Thomson Wadsworth.
• Macdonald, W. L. (1982/1986) The Architecture of the Roman Empire, 2 vols. New Haven and London.
• Mendes, Norma Musco. Romanização e as questões de identidade e alteridade. Conflito social na História da Antiguidade: stasis & discordia-Boletim do CPA, IFCH/UNICAMP, v. 11, n. jan./jun., 2001
• Onians, J. (1992) Bearers of Meaning: Classical orders in Antiquity, the Middle Ages and the Renaissance. Princeton University Press.
• Pevsner, Nikolaus. An outline of European Architecture. Great Britain: Penguin Books, 1966, p. 19-56
• Wheeler, Mortimer.Roman Art and Architecture.London: Thames and Hudson, 1964
• Zschietzschmann, Willy (1963) Histoire de l'art: Étrusques, Rome. Paris: Payot.

Gastronomia

• André, Jacques (1981) L'alimentation et la cuisine à Rome, Paris: Les Belles Lettres.
• Blanc, N. & A. Nercessian (1992) La cuisine romaine antique, Grenoble: Glénat.

Societate

• Andreae Bernard, L’Art de l’ancienne Rome, éd. Mazenod, Paris, 1973 ISBN 978-2-85088-004-9.
• Christophe Bade, La noblesse de l'Empire romain. Les masques et la vertu, éd.Champ Vallon, Seyssel, 2005 ISBN 978-2-87673-415-9.
• Boissier, Gaston, La religion romaine d’Auguste aux Antonins, 1909 (lire en ligne).
• Breaugh, Martin, L'Expérience plébéienne. Une histoire discontinue de la liberté politique, éd.Payot & Rivages, Paris, 2007.
• Dumézil, Georges, Mythe et Épopée I. II. & III., éd.Gallimard, Paris, 1995.
• Marrou, Henri-Irénée, Histoire de l’éducation dans l’Antiquité, éd.Le Seuil, Paris, 1948.

Religion

• Beltrão, Cláudia (2011) Interações religiosas no Mediterrâneo romano:práticas de acclamatio e de interpretatio. Rio de Janeiro.
• Beltrão, Cláudia (2011) Interpretatio, solo e as interações religiosas no Império Romano. In: GONÇALVES, A.T. et al. Saberes e Poderes. Rio de Janeiro.
• Beltrão, Claudia. A Religião na Urbs. In MENDES, Norma Musco; SILVA, Gilvan da Ventura (orgs.). Repensando o Império Romano: perspectiva socioeconômica, política e cultural. Rio de Janeiro: Mauad; Vitória, ES/; EDUFES,2006, p. 137-159.
• Beltrão, Claudia (2011) Lectisternium: Banquente ritual e ordem sagrada na Roma Republicana. In: CANDIDO, M. R. História da Alimentação na Antiguidade. Rio de Janeiro: NEA/UERJ.
• Eliade, Mircea (2011) História das crenças e das ideias religiosas, Rio de Janeiro: Zahar.
• Funari, Pedro Paulo (2002) Grécia e Roma, São Paulo: Contexto.
• McKeown, J.C. (2010) O livro das curiosidades romanas, São Paulo:Gutenberg.
• Mendes, N.M.; Otero, U. Religiões e as Questões de Cultura, Identidade e Poder no Império Romano. Phoînix, 11: Rio de Janeiro, 2005: p. 196-220.